Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng: Đã rà soát, bãi bỏ trên 340 khoản phí, lệ phí
(Tài chính) Chiều 11/4, Uỷ ban Tài chính Ngân sách của Quốc hội tổ chức “Phiên giải trình về chấp hành pháp luật về phí và lệ phí” đối với Bộ trưởng Bộ Tài chính và một số bộ, ngành liên quan là thành viên Chính phủ.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết Pháp lệnh Phí và lệ phí có hiệu lực từ năm 2002 là hành lang pháp lý quan trọng để thống nhất quản lý việc sử dụng phí và lệ phí hiệu quả. Nguồn: internet
Rà soát, loại bỏ hơn 340 loại phí, lệ phí
Tại phiên giải trình, đánh giá về tình hình thực hiện Pháp lệnh Phí và lệ phí sau 12 năm triển khai, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết Pháp lệnh Phí và lệ phí có hiệu lực từ năm 2002 là hành lang pháp lý quan trọng để thống nhất quản lý việc sử dụng phí và lệ phí hiệu quả. Bộ Tài chính đã phối hợp với các Bộ, ngành trình Chính phủ ban hành và ban hành hơn 200 văn bản quy định về phí và lệ phí.
Danh mục các loại phí, lệ phí ban hành kèm theo Pháp lệnh đã được quy định chi tiết gồm 301 loại phí và lệ phí, trong đó quy định rõ ràng cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật đối với từng khoản phí, lệ phí. Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phí, lệ phí được ban hành đã tạo ra khung pháp lý rõ ràng, góp phần lập lại trật tự kỷ cương trong việc ban hành, tổ chức thu nộp, quản lý và sử dụng phí, lệ phí.
Thực hiện chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương rà soát, bãi bỏ trên 340 khoản phí, lệ phí. Từ năm 2011 đến năm 2013, số thu lệ phí qua các năm lần lượt là 42.023 tỷ đồng (5,8% tổng ngân sách nhà nước - NSNN), 29.112 tỷ đồng (3,9% thu NSNN), 31.271 tỷ đồng (3,8% thu NSNN).
Việc quản lý, sử dụng nguồn thu phí, lệ phí đã được thực hiện đúng quy định, công khai minh bạch, cơ chế quản lý phí lệ phí được đổi mới theo hướng gắn liền với thực hiện xã hội hoá, tạo cơ chế chủ động, tự chủ cho các đơn vị quản lý.
Nhiều văn bản luật về thu phí chưa thống nhất
Bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế 10 năm triển khai Pháp lệnh cũng phát sinh một số tồn tại, vướng mắc. Cụ thể là thẩm quyền quyết định về thu phí, lệ phí còn chưa thống nhất, thể hiện ở nhiều văn bản khác nhau như là quy định về án phí, lệ phí toà án, phí thi hành án, học phí… Do đó, cần nghiên cứu phân loại lại về thẩm quyền ban hành lệ phí, phí cho phù hợp.
Về quyền quyết định miễn, giảm phí lệ phí, mặc dù địa phương có thẩm quyền quyết định nhiều loại phí, lệ phí nhưng quyền miễn giảm lại do Chính phủ quy định. Vì vậy, đề nghị phân cấp thẩm quyền cho HĐND quy định miễn, giảm phí trong một số trường hợp.
Bên cạnh đó, thực tế đã phát sinh một số loại phí, lệ phí mới không có trong Danh mục, dù được quy định trong một số văn bản quy phạm pháp luật như phí quyền hoạt động viễn thông, phí nhượng quyền khai thác hàng không… Một số loại phí không còn phù hợp với thực tế do đã chuyển thành giá dịch vụ hoặc có xu hướng chuyển thành giá dịch vụ, hoặc thu trùng…
Để khắc phục những tồn tại trên, Bộ Tài chính đề nghị bổ sung vào Danh mục phí, lệ phí một số loại phí, lệ phí đang được quy định tại các luật khác (viễn thông, hàng không...). Rà soát các khoản phí, lệ phí để sửa đổi, bổ sung theo hướng xem xét cho chuyển sang áp dụng cơ chế giá dịch vụ đối với một số dịch vụ mà tư nhân có khả năng đảm nhận, xem xét bãi bỏ một số khoản phí mà theo các quy định khác là giá hoặc quy định không thu.
Có tình trạng một số địa phương đã ban hành một số loại phí không có tên trong danh mục nhưng vẫn dùng tên gọi phí, lệ phí như các khoản thu về cơ sở hạ tầng, thu đóng góp xã hội… ngoài quy định, hay có một số khoản thu đã được miễn nhưng vẫn tiếp tục thu. Ngoài ra cũng có những khoản thu thực chất là giá dịch vụ nhưng vẫn dùng tên gọi là phí, lệ phí như phí dịch vụ chung cư, phí vận chuyển, bến bãi… Vì thế, khi phát sinh khoản thu, nhiều người dân nhầm lẫn đó là phí, lệ phí theo quy định của Nhà nước, thuộc NSNN. Tình trạng trên đã dẫn đến hiểu nhầm của dư luận là có nhiều khoản thu phí, gây bức xúc.
Nghiên cứu, tăng cường phân cấp mạnh hơn nữa cho địa phương quyết định đối với các khoản thu phí, lệ phí, bổ sung thêm các cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy định về phí, lệ phí. Bộ Tài chính cũng đề nghị nộp toàn bộ vào NSNN các khoản phí thu được từ hoạt động dịch vụ do cơ quan nhà nước thực hiện, trường hợp khoán chi phí thì được khấu trừ.
Phân biệt rõ phí và giá dịch vụ để tránh gây bức xúc
Tại phiên giải trình, nhiều đại biểu đã đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Tài chính về những vấn đề về phí, lệ phí được các cử tri quan tâm.
Trả lời câu hỏi của đại biểu Trương Ngọc Vinh, đại biểu Lê Sĩ Cương về tình trạng phí chồng phí, lạm thu đang diễn ra trong nhiều lĩnh vực, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết có tình trạng một số địa phương đã ban hành một số loại phí không có tên trong danh mục nhưng vẫn dùng tên gọi phí, lệ phí như các khoản thu về cơ sở hạ tầng, thu đóng góp xã hội… ngoài quy định, hay có một số khoản thu đã được miễn nhưng vẫn tiếp tục thu. Ngoài ra cũng có những khoản thu thực chất là giá dịch vụ nhưng vẫn dùng tên gọi là phí, lệ phí như phí dịch vụ chung cư, phí vận chuyển, bến bãi…