LâmTrực@
Sáng nay đọc bài "Giảng viên Việt Nam kêu lương thấp nhưng vẫn sở hữu nhà, xe hơi", và bài "Thu nhập giảng viên cao nhất lên đến hơn 1 tỷ/năm" đăng trên Dân Trí của tác giả Hồng Hạnh, Phạm Hiệp, Đàm Quang Minh, thấy đã khó ngồi yên.
Có lẽ các tác giả trên chưa bao giờ là giảng viên Đại học nên chỉ biết "đếm cua trong lỗ". Đoc bài cũng thấy các tác giả này không phân biệt nổi đâu là lương và đâu là thu nhập. Vì thế các kết luận như trong bài là hồ đồ.
Xin giới thiệu bài viết của Baron Trịnh để bạn đọc hiểu sâu hơn vê vấn đề này.
Là thế này, có bạn Tag mình bài báo trên VNN của bạn hiệu trưởng trẻ trường FPT rằng: Thu nhập giảng viên (An-nam) cao nhất hơn 1 tỷ/năm. Chuyện thiên hạ, chả muốn chém zó, nhưng thấy mấy bạn liếm láp bơ sữa ở Khoai Tây một thời gian, về nước cứ như người zời, toàn nói chuyện trên mây, y như mấy hội thảo cải cách giáo dục đại học cách đây mấy tháng, nên cũng nên nói cho các bạn í hiểu, để lần sau bớt bi-bô những điều tối nghĩa đi. Đối tượng nói trong stt này là giảng viên, từ to đến bé, không nói đến các đối tượng ngành nghề khác trong xã hội.
1. Đầu tiên phải xác định cái từ "tỷ", nghe có vẻ rất to, nhưng lại cũng rất bé. Dĩ nhiên là nói về tiền ông Cụ, chứ tiền ông Ô-ba-ma thì chả có ai (sở hữu tỷ Ô-ba-ma) điên và thừa thời gian đi chém zó mấy cái vớ vẩn, lìu tìu của xứ An-nam cả.
Đại loại những ông mà trả tiền cho buổi chén anh chén chú dăm người 5-7 triệu thì tỷ bạc là chuyện bình thường. Còn mấy ông mua được cái đầu cá tươi chợ chiều về nấu nồi canh chua để vợ chồng con cái xúm xít vào sụp soạp thì trăm triệu đã là to lắm, nói gì đến tỷ.
2. Đoạn này nói về thu nhập, không nói về lương. Bởi lẽ mấy trường tư trả lương như nào thì tôi chả rành. Nhưng trường công, hệ số lương cao nhất là của giáo sư chỉ là 8.0. Kể cả phụ cấp đương chức, vượt khung 5% và phụ cấp đứng lớp thì thu nhập lương thực tế của giáo sư An-nam chính tắc chỉ tầm 15 triệu đồng/tháng. Nghĩa là một năm thu nhập chả quá 10.000 đô-la. Dạng giảng viên lìu tìu không tính, vì chả vượt qua 200-300 đô-la/tháng.
Ở đây, bài báo nói về thu nhập, nên tôi cũng nói về thu nhập. Bao gồm lương cứng và thu nhập ngoài lượng. Dĩ nhiên, đối với giảng viên các trường công lập.
Tôi chia ra 5 loại hình thu nhập thêm ngoài lương, bao gồm:
1.1. Thu nhập chính tắc bằng chuyên môn cao: Nói chính tắc là những thu nhập có đóng thuế thu nhập, hay được hưởng theo quy định của Bộ Tài chính (có thêm một tý hệ số thực tế hehe) như thỉnh giảng, hướng dẫn nghiên cứu, tham gia nghiên cứu khoa học (cả cho các bộ ngành, tỉnh thành, các tổ chức ngoài nhà nước và tổ chức quốc tế), tham gia các hội đồng tuyển chọn và thẩm định đề tài khoa học, tham gia hội đồng chấm cao học, tiến sỹ,...
Những giảng viên trong nhóm này thường là các cây đa, cây đề, chuyên gia trong các ngành. Thường có học hàm, học vị cao. Mức thu nhập phụ thuộc vào tần suất được mời tham gia và uy tín khoa học. Tôi tạm chia làm 3 mức: Thường xuyên, thường và thi thoảng.
- Đối với mức thường xuyên, có thể thu nhập ngoài lương trung bình từ 3.000-5.000 đô-la/tháng. Nhóm này có thể chiếm khoảng 2-3% tổng số giảng viên.
- Đối với mức thường, có thể thu nhập ngoài lương từ 1.000-3.000 đô-la/tháng. Nhóm này có thể chiếm khoảng 3-5% tổng số giảng viên.
- Đối với mức thi thoảng, có mức thu nhập thêm ngoài lương khoảng dưới 1.000 đô-la/tháng. Nhóm này có thể chiếm khoảng 15% tổng số giảng viên.
Như vậy, nếu tính thu nhập (cả lương) thì nhóm này có khoảng 3-5% có thu nhập trên 1 tỷ/năm.
1.2. Thu nhập chính tắc bằng chuyên môn thường: Nhóm này chủ yếu là thu nhập do dạy vượt giờ, thỉnh giảng và làm thêm cho các trung tâm, công ty thuộc trường. Lý do tôi gọi là chuyên môn thường vì những giảng viên này phần lớn là "thợ dạy". Đi dạy ngoài chủ yếu là "chạy xô" để kiếm thêm. Chất lượng dạy thỉnh giảng từ mức trung bình đến yếu.
Mức tiền thu nhập thêm do dạy vượt giờ từ 50.000-120.000 đồng/tiết, mức tiền trả cho dạy thỉnh giảng từ 60.000-180.000 đồng/tiết, tùy thuộc vào học hàm, học vị, thâm niên và quy định của từng trường.
Nhóm này, để có thu nhập trên 1 tỷ đồng/năm thì chắc không có, bởi vì nếu trừ lương cơ bản khoảng 120 triệu/năm. Chả ai đủ sức dạy được khoảng 7.500 tiết/năm cả (đó là tính trung bình với mức trả cao là 120.000 đồng/tiết).
1.3. Thu nhập chính tắc liên quan đến chuyên môn: Nhóm này chủ yếu là những người làm thêm ở ngoài liên quan đến chuyên môn như mở công ty, trung tâm,... hay đi làm thêm cho một công ty khác. Chẳng hạn một ông giảng viên dạy xây dựng mở một công ty đi thi công từ công trình vài chục tỷ đến cái nhà 500 triệu. Nhóm này có cả người chuyên môn cao ở nhóm 1, cả chuyên môn lìu tìu ở nhóm 2 (thợ dạy), và cả chuyên môn lìu tìu ở mức chỉ hơn kỹ sư họ dạy ra một tý.
Đối với người làm thuê thì chắc chắn khó có thể vượt qua mức lương 3.000 đô-la/tháng, nên không thể thu nhập trên 1 tỷ/năm được. Đối với người làm chủ thì khoảng 80% thu nhập từ công ty, trung tâm hơn 1 tỷ/năm (chưa tính lương ở trường). Nhóm đối tượng này chiếm khoảng 20% tổng số giảng viên.
1.4. Thu nhập chính tắc không liên quan đến chuyên môn: Nhóm này thu nhập từ các hoạt động ngoài chuyên môn như kinh doanh, buôn bán, môi giới không nằm trong lĩnh vực chuyên môn của họ. Tỷ dụ như một giảng viên dạy tự động hóa đi môi giới địa ốc, hay một giảng viên dạy tin học kinh doanh nhà nghỉ. Thậm chí cả bán giày dép váy áo hay bỉm trẻ con.
Nhóm này cực đông (ước tính 30-40% tổng số giảng viên), nhưng thu nhập khoảng 1 tỷ/năm lại không nhiều, chỉ khoảng 20-30% trong nhóm.
1.5. Thu nhập bất chính: Tiền thu nhập bất chính có thể từ các công việc như bán điểm, nhận hối lộ của sinh viên, chạy trường chạy lớp, tham nhũng của công... Nhóm này có mặt của cả các giảng viên của 4 nhóm nói trên. Mức thu nhập thì không thể biết được là bao nhiêu, nhưng có thể nói là rất nhiều.
Ví dụ cách đây 5-7 năm, thời tại chức còn là nồi cơm của các trường ĐH. Một giảng viên dạy những môn thuộc loại cực khó hay cực trìu tượng có thể "nhặt" từ 2-5 triệu/1 sinh viên. Một năm lượn chục lớp tại chức thì tỷ bạc chỉ là muỗi.
Chính nhóm này làm tha hóa nền giáo dục đại học của xứ An-nam. Làm cho thầy trò cùng họ nhà tôm. cứt lộn lên đầu tất.
5 nhóm nêu trên chỉ nói đến những người có nhu cầu kiến tiềm phục vụ cho cuộc sống gia đình và làm giàu. Đối với những đối tượng có điều kiện khá giả, không có nhu cầu kiếm tiền thì không tính (tỷ dụ một cô giảng viên lấy anh chồng quan chức hay doanh nhân giàu sụ).
Như vậy, nếu tính đầy đủ ra, thì phải có trên 30-40% giảng viên ở An-nam có thu nhập trên 1 tỷ/năm. Thậm chí nếu nhóm 5 mà nhiều thì tỷ lệ còn cao hơn rất nhiều. Đó là thu nhập, còn trừ ăn tiêu đi họ tiết kiệm được bao nhiêu không tính. Đó cũng là lý do tại sao xã hội vẫn đánh giá, giảng viên đại học giàu đến rất giàu. Đặc biệt là nhóm 3 và nhóm 5.
Thế nhưng, nếu để kiếm được 1 tỷ/năm bằng chuyên môn chính thống lại rất ít. Chỉ có khoảng 3-5% như ở nhóm 1 đã nêu.
Nếu không có các việc liên quan tý đến chuyên môn. nghề tay trái ngoài chuyên môn và kiếm tiền bất chính thì giảng viên An-nam lại ở mức thu nhập cực thấp so với mặt bằng xã hội.
Còn đám giảng viên là các phó giáo sư chạy hội đồng để được phong, tiến sỹ học online đến bán online, thạc sỹ thợ dạy vừa học thêm buổi tối vừa chạy sô công trình lẫn thỉnh giảng,... Nếu tính thu nhập bằng chuyên môn thì chỉ có nước vác rá đi vay gạo để nuôi con thôi.
Thực tế là nó như vậy, đám ngẫn ạ. Cứ ở trên zời mà ăn tục nói phét. Khảo sát được mấy chục giảng viên ngồi máy bay đi nước ngoài xoành xoạch rồi kết luận cho gần nửa triệu giảng viên của cái xứ này như chân lý í.
Hãm!!!
Nguồn: Baron Trịnh
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét