NHỮNG CON NGÕ HÀ NỘI

Xem bài gốc: Những con Ngõ Hà Nội

Hà Nội có những con ngõ không tên, nối liền các khu phố với nhau như một ma trận, nó hẹp đến nổi chỉ hai chiếc xe máy tránh nhau cũng đủ chật vật lắm rồi. Đây là một hệ thống giao thông ngầm, mà chỉ người dân sống trong những khu vực gần đó mới biết và thông thạo được. Người không quen, đi vào đây bị lạc là cái chắc. Ấy nhưng nó lại là cả một thế giới sinh hoạt sống động, khác với cái vẻ bề ngoài thầm lặng mà người ta vẫn thường nhìn thấy.

Những sớm mùa đông, đút hai tay vào túi áo ấm mà đi dạo trong những con ngõ này thì thật thú vị. Ta như lạc trong thế giới riêng tư mà quên rằng đang ở trong một thành phố lớn, hai bên là những ngôi nhà dựng đứng như tường thành. Phần lớn nhà cao tầng quay lưng ra ngõ, vì thế mà tạo nên không khí vắng vẻ. Đôi lúc vừa đến chỗ ngoặt thì bất ngờ bắt gặp một quán hàng ăn sáng, bán bún hoặc phở cháo gì đó, khói bốc lên nghi ngút thơm lừng. Quán chủ yếu phục vụ khách quen trong ngõ, chứ người qua đường ít khi biết mà đến ăn. Sau khi ăn sáng với tô hàng quà nóng hổi, khách đi bộ thêm một quãng ngắn thì có thể gặp quán nước nào đó. Quán này cũng chỉ dành cho khách đi bộ, vì không có chỗ để mà dựng xe. Vừa ngồi uống chén nước chè nóng, vừa có thể cảm nhận nhịp sống tĩnh lặng yên bình, điều hiếm gặp ở một thành phố ồn ào đông đúc.

Cũng phải mất nhiều thời gian mới khám phá hết cái hệ thống mê cung mà những con ngõ tạo nên này. Ngõ nối tiếp ngõ, nhưng nếu chẳng may bị lạc thì bạn hãy cứ yên tâm, chỉ cần xác định được phương hướng thì sẽ tìm được đường ra. Đôi khi cũng gặp phải ngõ cụt, mà nếu bạn đi vào thì kiểu gì cũng gặp một chú chó dữ xông ra vồ ngay vào cánh cổng sắt mà sủa ông ổng. Nhưng nếu quay trở lại lối cũ, đi một lúc thì thể nào cũng thông được ra phố. Đi trong những con ngõ này hẳn bạn sẽ thấy yêu thích, vì có thể vừa đi vừa suy nghĩ mà không bị cái ồn ào thu hút, cản trở.

Hệ thống ngõ ngách không theo quy luật hay trật tự gì cả, dĩ nhiên đây là sản phẩm của một thời xây dựng tự phát và không có quy hoạch. Vì chẳng có kiểu quy hoạch nào mà lại tạo nên những lối đi hẹp và ngoằn nguèo như vậy cả. Ngõ Hà Nội có sự khác biệt với những con đường cổ ở các ngôi làng ngoại thành. Bởi nó trãi nhựa hoặc xi măng mà không lát gạch Bát Tràng như đường làng.

Vì cái sự nhỏ đó mà cánh thanh niên độc thân chúng tôi thường rủ nhau bách bộ mỗi khi đi ăn hoặc tìm quán nước. Như vậy khỏi phải xe cộ vướng víu, lại có thể vừa đi vừa trò chuyện thoải mái. Đó là một cái thú mà không dễ gì có được. Sau khi đi làm hay đi học về, đến giờ ăn cơm là tất cả để xe máy trong nhà, khoá cửa phòng lại và cùng nhau đi bộ đến quán ăn. Cái nhịp sống đó cũng thật giản đơn và thi vị.

Đôi lúc đang đi thì gặp mấy cô bé trong ngõ đi học về, cặp sách sau lưng mà chào hỏi ríu rít, kể cũng vui. Mấy cô lớn tuổi hơn thì đã biết đỏ mặt ngượng ngùng mỗi khi bắt gặp chúng tôi.

Trong ngõ cũng có một vài quán game dành cho học sinh hoặc cánh sinh viên ở trọ, đến tận khuya vẫn thấy sáng đèn. Đây là điểm nhấn duy nhất mà chúng ta có thể thấy. Âm thanh phát ra từ các trò chơi điện tử khiến cho con ngõ bớt đi vẻ buồn tẻ cô liêu.

Đi dọc con ngõ, thi thoảng cũng bắt gặp một vài cơ ngơi lớn. Ví như trường hợp bác chủ nhà chúng tôi thuê chẳng hạn, khuôn viên rộng có hẳn cả mảnh vườn nhỏ để trồng cây ăn quả. Còn chậu cảnh thì đặt la liệt trên thềm và dọc các lan can. Ngôi nhà ba tầng kiểu biệt thự uy nghi quay lưng ra ngõ. Trước đây bác vốn là bộ đội giải ngũ, bây giờ kinh tế khá giả là nhờ có mấy cô con gái đi nước ngoài. Cơ ngơi rộng lớn như vậy nhưng chỉ có hai vợ chồng bác và cậu con trai út ở. Ngôi nhà chúng tôi thuê cũng là của bác, ở ngay sát bên cạnh. Còn nhớ bác hay hút thuốc lá, đặc biệt là chỉ dùng mỗi loại “Thăng Long” mà thôi. Mỗi lần đi mua, bác lại lấy cả cây về để dành hút dần. Thế hệ những người lớn tuổi ở Hà Nội thường hút thuốc lá Thăng Long, đó là một thói quen khó bỏ. Đây là loại thuốc lá bình dân, vỏ bao màu vàng, trên đó có in hình cột cờ Hà Nội. Hồi ấy thuốc lá Thăng Long chỉ có vỏ bao mềm chứ chưa có loại vỏ hộp như sau này.

Chính vì cái khó của việc đi lại trong những con ngõ, mới thấy thán phục người bán hàng rong. Họ dường như thông thuộc hết mọi ngõ ngách như là dân bản địa vậy. Mỗi buổi tối vẫn nghe tiếng rao đều đặn của người bán xôi hay bánh mỳ. Tùy vào âm thanh to nhỏ mà người ta biết được người bán hàng đang đến gần hay đã đi xa. Nếu tiếng rao to dần thì có nghĩa là người bán hàng đang đi đến, ngược lại tiếng rao nhỏ dần là đã đi xa. Người ta căn cứ vào đó để mà ra mua quà đúng lúc, khỏi phải đứng chờ.

Cuộc sống ở đây không giống như ngoài phố. Buổi tối các gia đình chỉ đỏ điện ở trong nhà của mình, không có cảnh hàng quán sáng trưng thâu đêm. Chừng 10 giờ tối trở đi là không khí đã vắng vẻ, người đi lại thưa thớt dần. Những lúc đêm khuya, tiếng động cơ một chiếc xe máy chạy qua cũng đủ khiến cho cả con ngõ nghe thấy. Vì vậy mà mọi người cố gắng không làm ồn để khỏi ảnh hưởng đến sinh hoạt chung.

Khi trời nhập nhoạng tối, người ta có cảm tưởng những bức tường xi măng dựng đứng dọc hai bên con ngõ như thành trì thời trung cổ, xám xịt và vô tri. Nhưng nếu ta cảm nhận bằng tâm hồn, sẽ nhận thấy trong đó cả một không gian sống động, cùng với những nét văn hóa thú vị đan xen.

Minh Văn